Η ταχύτητα ενός ιστιοφόρου, καθώς πλέει στη θάλασσα, οφείλεται σε δύο παράγοντες.
Ο πρώτος έχει σχέση με την κατεύθυνση του ανέμου και την ώθηση που μεταδίδει η δύναμή του.
Ο άλλος παράγοντας έχει σχέση με την ιδιαίτερη μορφή του ιστίου (πανιού), το οποίο, προβάλλοντας αντίσταση στον άνεμο, προκαλεί ώθηση με κατεύθυνση κάθετη προς εκείνη του ανέμου. Όταν το ιστιοφόρο και ο άνεμος έχουν την ίδια κατεύθυνση, τότε μόνο ο πρώτος παράγοντας είναι παρών. Σε αυτή την περίπτωση, η μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να αναπτύξει το ιστιοφόρο είναι ίση με εκείνη του ανέμου.
Αντίθετα, όταν το ιστιοφόρο κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση από τον άνεμο, τότε υφίσταται και τους δύο παράγοντες. Το άθροισμά τους μπορεί να δώσει ταχύτητα που θα ξεπεράσει συνολικά την ταχύτητα του ανέμου.
