Η ανθεκτική υπέρταση αποτελεί μία κλινική εικόνα πολύ συχνή κυρίως στο ηλικιωμένο άτομο. Η υπέρταση χαρακτηρίζεται ανθεκτική, όταν οι τιμές της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) είναι μεγαλύτερες από 140/90 mmHg στο γενικό πληθυσμό και μεγαλύτερες από 130/80 mmHg σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, παρ’ότι χρησιμοποιούν αντιυπερτασική αγωγή με τρία φάρμακα εκ των οποίων το ένα είναι διουρητικό.
Τα ανωτέρω θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν ισχύουν για υπέρταση που προσφάτως διαγνώσθηκε. Επίσης πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η «ανθεκτική υπέρταση» δεν είναι συνώνυμο της «μη ελεγχόμενης υπέρτασης», που μπορεί να οφείλεται σε άστοχη φαρμακευτική αγωγή, σε μη συμμόρφωση του ασθενή ή σε άλλους μη παθολογικούς παράγοντες. Τέλος πριν χαρακτηρίσουμε μία υπέρταση «ανθεκτική» θα πρέπει να εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις της «ψευδο-ανθεκτικής υπέρτασης», που μπορεί να οφείλονται:
- Λανθασμένη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης.
- Μη κατάλληλες δόσεις φαρμάκου για την συγκεκριμένη περίπτωση.
- Ελλιπής προσαρμογή του ασθενή στην καθορισμένη φαρμακευτική αγωγή.
- Φαινόμενο της «άσπρης μπλούζας» που χαρακτηρίζεται η υπέρταση η οποία διαπιστώνεται κατά τις επισκέψεις στο ιατρείο λόγω μη ελεγχόμενης φοβίας του ατόμου.
Ουσίες που μπορεί να επηρεάσουν την αρτηριακή πίεση είναι:
- Αλκοόλ
- Ερυθροποιητίνα
- Κυκλοσπορίνη
- Φυτικές ουσίες
- Φαρμακευτικές ουσίες που αφορούν το νευρικό σύστημα.
Πιθανές αιτίες ανθεκτικής υπέρτασης είναι:
- Σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας
- Στένωση της νεφρικής αρτηρίας
- Υπεραλδοστερονισμός
- Νόσος Cushing
- Υπερπαραθυρεοειδισμός
- Φαιοχρωμοκύτωμα
- Νεφρικές παρεγχυματικές παθήσεις
- Ενδοκρανικοί όγκοι.