Μετά τον πρώτο χρόνο τη σκυτάλη παραλαμβάνουν τα εμβόλια για τις παιδικές λεγόμενες αρρώστιες και πιο συγκεκριμένα το τριδύναμο εμβόλιο για την ιλαρά, ερυθρά και παρωτίτιδα καθώς και το εμβόλιο της ανεμευλογιάς.
Το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας είναι το πιο πολυσυζητούμενο ίσως εμβόλιο το τελευταίο χρονικό διάστημα και αυτό χάρη στη λανθασμένη συσχέτισή του με τον αυτισμό. Η βαρύγδουπη μελέτη, που πάνω της στηρίχτηκαν τόσοι και τόσοι [άλλοι από άγνοια, άλλοι από φοβία,
άλλοι από ελλιπή ή κακή ή κακόβουλη ενημέρωση, άλλοι από συμφέρον] και η οποία συνέδεε ευθέως το συγκεκριμένο εμβόλιο με τον αυτισμό, αποδείχτηκε πέραν πάσης αμφιβολίας απάτη και ο υποστηρικτής της καταδικάστηκε από τα δικαστήρια. Δεν υπάρχει ούτε μια σοβαρή μελέτη που να αποδεικνύει σχέση εμβολίου και αυτισμού. Το μόνο κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι συμπίπτουν χρονικά, δηλαδή ο αυτισμός φανερώνεται εκεί γύρω μετά το χρόνο συνήθως. Πέραν τούτου ουδέν και καθώς η έρευνα για τον αυτισμό προχωρά αποδεικνύεται ότι το μόνο με το οποίο δε σχετίζεται είναι τα εμβόλια. Βέβαια, κατανοώ τους γονείς των παιδιών με αυτισμό, που προσπαθούν να βρουν κάτι χειροπιαστό, όπως το εμβόλιο, όπου να ρίξουν το φταίξιμο για το πρόβλημα του παιδιού τους, αλλά θεωρώ εγκληματικό το γεγονός ότι, άθελά τους, παρασύρουν άλλους γονείς να αφήσουν τα παιδιά τους ανεμβολίαστα, όπως θεωρώ και εγκληματικά ανεύθυνους αυτούς που τους αφήνουν σε σύννεφα άγνοιας γύρω από το σοβαρό πρόβλημα του παιδιού τους και τις πιθανές αιτίες που το δημιούργησαν.
Πολλοί από τους κατήγορους του εμβολίου στρέφονται κατά του γεγονότος ότι καλύπτει τρεις αρρώστιες ταυτόχρονα και συνιστούν μάλιστα να γίνονται τρία ξεχωριστά εμβόλια. Για πολλά χρόνια στο παρελθόν έτσι γινόταν. Αλλά αποδείχτηκε ότι έτσι καθυστερούσε πολύ η κάλυψη των παιδιών για πρακτικούς καθαρά λόγους. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να κάνω μια αναδρομή στο παρελθόν από την προσωπική μου εμπειρία, που θα φανεί χρήσιμη, νομίζω, στον αναγνώστη που ενδιαφέρεται για επιστημονική αλήθεια. Όσοι από εμάς έχουμε κάποια ηλικία σίγουρα θυμόμαστε κάποια πράγματα για τις παιδικές αρρώστιες είτε είμαστε είτε δεν είμαστε γιατροί. Θυμάμαι, λοιπόν, τη μητέρα μου να με βάζει να καθίσω στην ημερήσια εκδρομή κάποιας τάξης του Δημοτικού σχολείου πλάι-πλάι κολλητά με την καλή μου συμμαθήτρια και φίλη μου προκειμένου να κολλήσω την ερυθρά, από την οποία ξέραμε πως είχε μόλις αρρωστήσει. Οι νεώτεροι θα αναρωτηθούν αν η μαμά μου είχε κάποιο πρόβλημα και με κακομεταχειριζόταν τοιουτοτρόπως. Αλλά, όλοι οι συνομήλικοί μου ξέρουν ότι έτσι κάναμε τότε με τις παιδικές αρρώστιες. Τρέχαμε να κολλήσουμε. Γιατί; Μα γιατί και οι αμόρφωτοι ακόμα ήξεραν ότι την παιδική αρρώστια πρέπει να την περάσεις μικρός. Γιατί; Μα γιατί, πρώτον, αν την περάσεις μεγάλος τόσο η πορεία όσο και οι επιπλοκές της νόσου διογκώνονται και δεύτερον γιατί το έμβρυο μιας εγκύου που θα αρρωστήσει από ερυθρά κατά την εγκυμοσύνη κινδυνεύει από πολύ χειρότερα, αλλά και το αγόρι που θα νοσήσει από παρωτίτιδα κινδυνεύει από στειρότητα. Εκείνο που δεν ξέρανε ακόμα τότε ήταν ότι η παρωτίτιδα ευθύνεται και για παρόμοια επιπλοκή και στα κορίτσια, αλλά και για εκδήλωση νεανικού σακχαρώδους διαβήτη. Αλλά και η ερυθρά συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο, σε μικρότερο ποσοστό, ανεξαρτήτως φύλου. Κορωνίδα όλων είναι η ιλαρά που ευθύνεται για μηνιγγοεγκεφαλίτιδα άμεσα και απώτερα, αλλά και για λιγότερο επικίνδυνες επιπλοκές, όπως η πνευμονία.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, η επιστημονική κοινότητα κατέληξε ότι, ναι, τελικά δε χρειάζεται και δεν πρέπει να κυνηγάς τη συμμαθήτριά σου με άγνωστες συνέπειες για την υγεία σου. Και άρχισε να στρέφεται η έρευνα σε κατασκευή εμβολίων για τις παιδικές αρρώστιες. Στην αρχή έγινε το εμβόλιο για την πιο επικίνδυνη από τις τρεις, την ιλαρά, ύστερα για την ερυθρά και την παρωτίτιδα. Οι σημερινοί τριαντάρηδες και σαραντάρηδες θα δουν στα βιβλιάριά τους ότι οι μεν κυρίες έχουν κάνει το ιλαράς και το ερυθράς οι δε κύριοι το ιλαράς και το παρωτίτιδας. Ακόμα τότε δεν υπήρχε η γνώση πως ο,τι κάνει η καθεμιά από αυτές τις αρρώστιες στο ένα φύλο το κάνει και στο άλλο. Ασφαλώς, δυστυχώς, οι μαμάδες πολλών από εσάς δε σας εμβολίασαν με τα συγκεκριμένα εμβόλια, γιατί πολλοί παιδίατροι εκείνη την εποχή λόγω τεράστιας έλλειψης ενημέρωσης, για την οποία ευθύνονται και προσωπικά, έκαναν το ολέθριο σφάλμα να σπρώχνουν τα παιδιά προς τις άρρωστες συμμαθήτριες. Έτσι, λόγω των συγκεκριμένων νόσων, πολλές γυναίκες έχασαν τα μωρά τους πριν καν γεννηθούν ή, λίγο μετά τη γέννησή τους, πολλά ζευγάρια έμειναν χωρίς παιδιά παρά την επιθυμία τους και πολλοί συνάνθρωποί μας εμφάνισαν νεανικό σακχαρώδη διαβήτη, ενώ πολλά παιδιά που εμφάνισαν μηνιγγοεγκεφαλίτιδα χάθηκαν ή ζουν με τα νευρολογικά και όχι μόνο προβλήματά τους. Όταν, λοιπόν, πριν τριάντα περίπου χρόνια άρχισε να γίνεται το μικτό εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας στα ελληνόπουλα, δε δίστασα να το κάνω ούτε στα ξένα παιδιά ούτε και στα δικά μου λίγο αργότερα. Γιατί εξασφαλίζει εξαιρετική κάλυψη και για τις τρεις παιδικές ταυτόχρονα και με μια επαναληπτική δόση καλύπτει τον κάθε άνθρωπο για όλη του τη ζωή. Φυσικά και μπορεί να εμφανίσει παρενέργειες. Αλλά, όπως και για όλα τα εμβόλια έτσι και γι αυτό, ισχύει το γεγονός ότι, αν κάνει άλφα αντίδραση ο κάθε οργανισμός στο εμβόλιο, τότε θα έκανε 2,3,…, 100 άλφα στην ίδια την αρρώστια. Για τελευταία φορά θα τονίσω, γιατί το θεωρώ extra σημαντικό, ότι εμβολιάζοντας τα παιδιά μας σταματάμε την εμφάνιση της ασθένειας στον πληθυσμό, προστατεύουμε τις εγκύους μας και τα μωρά που θα γεννηθούν και δε θα έχουν ακόμα εμβολιαστεί.
Σαν επισφράγισμα θα σας πω ότι, όχι, δεν κόλλησα τελικά την ερυθρά από τη συμμαθήτριά μου και, ναι, ο μεγάλος μου γιος είχε πολύ άσχημες παρενέργειες από το εμβόλιο, που τον ταλαιπώρησαν για μέρες, αλλά και την επαναληπτική έκανε, χωρίς ούτε μια παρενέργεια και στα άλλα μου παιδιά έκανα το εμβόλιο. Και θα σας εξομολογηθώ και την αμαρτία μου:ναι, τότε, δεκαοχτώ χρόνια πριν, την είχα καθυστερήσει να του την κάνω την επαναληπτική, αλλά, όταν τελικά του την έκανα, αισθάνθηκα περήφανη για μένα και ήσυχη για εκείνον. Ξέρω ότι το παράδειγμα είναι σημαντικό και γι αυτό καταθέτω την αλήθεια της εμπειρίας μου γι αυτούς τους λίγους γονείς που δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους με το εμβόλιο αυτό, γιατί φοβούνται το φόβο.
Αργήσαμε αρκετά να συνειδητοποιήσουμε ως επιστήμονες ότι και η ανεμευλογιά είναι στον ίδιο χορό, στον ίδιο κύκλο με τις υπόλοιπες παιδικές και ότι θα έπρεπε να της φερθούμε όπως και στις υπόλοιπες. Έτσι, τώρα πια εδώ και κάμποσα χρόνια εμβολιάζουμε τα παιδιά μας μετά το χρόνο και για την ανεμευλογιά. Αρκεί να έχεις δει μια φορά μόνο έμβρυο μητέρας ή νεογέννητο μητέρας με συγγενή ανεμευλογιά [έτσι λέγεται η ανεμευλογιά που περνά ένα έμβρυο του οποίου η μητέρα νόσησε από ανεμευλογιά κατά τη διάρκεια της κύησης] για να μη σταματήσεις ποτέ να εμβολιάζεις με το εμβόλιο της ανεμευλογιάς. Ευτυχώς, είναι ένα εμβόλιο που δεν πολεμήθηκε ιδιαίτερα, με εξαίρεση τις χαζές φωνές που ακόμα σποραδικά ακούγονται: »Μα γιατί να μην την περάσει την αρρώστια το παιδί; Δηλαδή, εμείς που την περάσαμε τι πάθαμε;» Λοιπόν, έχουμε και λέμε: μερικές επιπλοκές ανεμευλογιάς: δερματικές επιμολύνσεις, ουλές, πνευμονία, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, θάνατος, συγγενής ανεμευλογιά κ.α. Αυτόν που κάνει μια τέτοια ερώτηση μπορεί να μην τον ενδιαφέρουν, αλλά πόσο ενδιαφέρουν ένα ζευγάρι που θέλει να κάνει ένα γερό παιδί ή να διατηρήσει την καλή του υγεία όσο εξαρτάται από αυτό;
Μια πολύ σημαντική και διαδεδομένη παιδική αρρώστια είναι η οστρακιά. Έχει την ιδιαιτερότητα να οφείλεται σε μικρόβιο, ενώ οι προαναφερθείσες οφείλονται σε ιούς. Δια τούτο και δεν υπάρχει εμβόλιο για την οστρακιά, δεδομένου ότι στην εποχή μας διαγιγνώσκεται εύκολα και θεραπεύεται επίσης εύκολα με χορήγηση συγκεκριμένης αντιβίωσης. Είναι η μόνη παιδική που θα συναντήσουν οι γονείς ενός σωστά εμβολιασμένου παιδιού.
Για κανένα από τα παραπάνω εμβόλια δεν είστε μεγάλοι. Ακόμα και μετά την ενηλικίωση τα εμβόλια αυτά μπορούν και πρέπει να γίνουν σε όσους και όσες δεν έχουν περάσει κάποια παιδική.