Σχολικός εκφοβισμός θεωρείται η συνειδητά επαναλαμβανόμενη βίαιη
συμπεριφορά, μεγάλου ή/και δυνατού μαθητή ή ομάδα μαθητών προς ένα μικρότερο και αδύναμο (νοητικά, με αναπηρίες, παιδιά από μειονότητες, διαφορετικής φυλής, χρώματος, θρησκείας), ο οποίος δεν μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του, με σκοπό να τον βλάψει (Olweus, 1984, 1993· Smith, 1991·Smith & Sharp, 1994·Rigby, 2002· Τσιάντης, 2010).
Το φαινόμενο δεν περιορίζεται μόνο στο σχολείο. Συμβαίνει κατά κύριο λόγο στο σχολείο, καθώς εκεί συναθροίζεται μεγάλος αριθμός παιδιών για πολλές ώρες σε τακτική βάση, μπορεί όμως να παρουσιαστεί και σε άλλα πλαίσια αλληλεπίδρασης παιδιών, όπως ο αθλητικός σύλλογος, η κατασκήνωση, το φροντιστήριο.
Ο σχολικός εκφοβισμός ως πολυδιάστατο φαινόμενο μπορεί να λάβει διάφορες μορφές, άμεσες ή έμμεσες.
Οι μορφές του σχολικού εκφοβισμού είναι:
— Σωματική. Η συχνότερη μορφή, που εκδηλώνεται με χτυπήματα, κλωτσιές, μπουνιές.
— Λεκτική. Οι λέξεις έχουν πολύ μεγάλη δύναμη. Στο στόχαστρο μπαίνει η εμφάνιση, η σεξουαλικότητα, η κοινωνική θέση και ό, τι άλλο μπορεί να θεωρηθεί κουσούρι.
— Συναισθηματική. Είναι η μορφή που συναντάται πιο συχνά μεταξύ των κοριτσιών. Εκδηλώνεται με τη σκόπιμη απομόνωση του μαθητή, διάδοση άσχημων φημών ή ψεμάτων με απώτερο σκοπό τον εξοστρακισμό του.
— Σεξουαλική, που εκδηλώνεται με ανεπιθύμητο άγγιγμα, προσβλητικά γράμματα και εικόνες. Την κατάσταση αυτή βιώνουν συχνότερα τα κορίτσια, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα να υποφέρουν από χαμηλότερο αυτοσεβασμό.
— Ηλεκτρονική. Αποτελεί τη νεότερη μορφή του bullying. Με τη χρήση της τεχνολογίας επιτρέπεται στους εκφοβιστές να παρενοχλούν τα θύματά τους και μετά το σχολείο.
Οι νέοι – θύματα του εκφοβισμού βιώνουν μια σειρά από αρνητικές επιπτώσεις:
Ò θυμό
Ò ανικανότητα
Ò κοινωνικό άγχος
Ò κατάθλιψη
Ò αποξένωση
Ò μειωμένη συγκέντρωση
Ò αμηχανία
Ò χαμηλή αυτοεκτίμηση
Ò φόβο για την ασφάλειά τους
Ò φόβο για τη ζωή τους
Ò αυτοκτονικό ιδεασμό
Ò διατροφικές διαταραχές.
Στην Ελλάδα οι έρευνες που έχουν γίνει για την έκταση του φαινομένου στο δημοτικό σχολείο καταδεικνύουν ότι το φαινόμενο της βίας δεν περιορίζεται σε μειοψηφίες, αλλά εξελίσσεται συνεχώς και εμφανίζεται σε χαμηλά ποσοστά επειδή δεν καταγγέλλεται από τα θύματα. Αυτό το γεγονός επιβάλλει την αναγκαιότητα να διεξαχθούν πιο συστηματικές έρευνες και προγράμματα πρόληψης για την αποφυγή ανησυχητικών διαστάσεων που παρατηρούνται στις δυτικές κοινωνίες.
Προγράμματα αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού:
— Δραστηριότητες στην τάξη για την πρόληψη του εκφοβισμού και της βίας μεταξύ των μαθητών της ΕΨΥΠΕ
— Πρόγραμμα πρόληψης σχολικού εκφοβισμού (Olweus bullying Prevention program).
— Το Πρόγραμμα «T.Α.Β.Β.Υ. in Internet» (Threat Assessment of Bullying Behaviour of Youngsters in Internet).
Υπηρεσίες
— Συνήγορος του παιδιού 800.11.32000 (γραμμή για παιδιά)
— ΕΨΥΠΕ
o 116-111 αν είσαι παιδί ή έφηβος.
o 801 -801-1177 αν είστε γονιός
o 11 130 αν είστε εκπαιδευτικούς.
— ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ Μονάδα Εφηβικής Υγείας 800 11 800 15
— Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας τηλ: 210 6476464
για βλαβερό ή παράνομο περιεχόμενο στο Internet.
Διαβάστε επίσης το άρθρο ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟ
