Του Στέφανου Μίλεση
Όταν το 1933 ειδική διάταξη νόμου, Αντιβασιλείας του Όθωνα, προέβλεπε την διάλυση Μονών που ήταν ολιγάριθμες, συμπεριελήφθη σ΄ αυτόν και η κατεστραμμένη από τους βομβαρδισμούς της επαναστάσεως Μονή του Αγίου Σπυρίδωνα, που κατά τα τρία τέταρτα ήταν η κάτοχος της γης του Πειραιά! Έτσι οι εκτάσεις που κατείχε είχαν περιέλθει στο Κράτος ως Εθνικές γαίες.
Η Ελληνική Πολιτεία με την σειρά της, όταν το 1835 συστάθηκε η πόλη του Πειραιά, τίμησε με παραχώρηση γης τον ένδοξο Ναύαρχο της Επανάστασης Ανδρέα Μιαούλη που η μοίρα τον είχε φέρει στην θέση, ως Κυβερνήτη του “ΕΛΛΑΣ” να βομβαρδίσει το Μοναστήρι του Αγίου Σπυρίδωνα (μαζί με το “ΚΑΡΤΕΡΙΑ”). Αυτή η μοίρα λοιπόν, τον έφερε να αποκτά γη, ακριβώς στο σημείο που είχε κάποτε βομβαρδίσει ο ίδιος!
Ο ήρωας αυτός λοιπόν αν και Υδραίος, είχε συνδεθεί με τον Πειραιά, με τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις για την απελευθέρωσή του. Γιαυτό μετά το τέλος του αγώνα εκτός της παραχώρησης γης, όλη η παραλιακή οδός προ της εκκλησίας πλέον του Αγίου Σπυρίδωνα, έφερε το όνομά του.
 |
| Το οίκημα που προορίζονταν για σπίτι του Ανδρέα Μιαούλη αρχικώς |
Στον χώρο αυτό που του δόθηκε τιμής ένεκεν, ο ένδοξος ναυμάχος, άρχισε να κατασκευάζει την οικία του. Τότε η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα ήταν ένας μικρός ναός που είχε που είχε κατασκευαστεί δαπάνη του Κων. Α. Χατζοπούλου πάνω στα ερείπια της Μονής. Ωστόσο Υδραίοι συμπολίτες του αλλά και πολλοί άλλοι παρενέβησαν για να τον αποτρέψουν, παρά το γεγονός ότι είχε ήδη ρίξει τα θεμέλια. Ο λόγος ήταν, εκφραζόμενος και από τον πρώτο του εργολάβο, ότι δεν ήταν σωστό να υψώσει οικία μπροστά στην Εκκλησία. Παρόλα αυτά ο ναύαρχος επέμεινε και προχώρησε στην ανέγερση της οικοδομής χωρίς όμως να προλάβει να κατοικήσει σε αυτήν. Πέθανε στις 11 Ιουνίου 1835 και θάφτηκε στην είσοδο του λιμανιού του Πειραιά.
 |
| Η προτομή του Ανδρέα Μιαούλη σήμερα δεσπόζει μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, εκεί που κάποτε έθετε τα θεμέλια μιας οικίας που δεν μπόρεσε να μείνει ποτέ! (Η προτομή είναι δωρεά του Ιωάννη Α. Μελετόπουλου) |
Η οικία όμως, έκλεινε την όψη της εκκλησίας του πολιούχου Αγίου του Πειραιά, ειδικά από θαλάσσης, αλλά μειώνονταν και το καλαισθητικό του ναού.
Αυτό έγινε αντιληπτό αργότερα, όταν στην θέση της αρχικής μικρής εκκλησίας του Χατζοπούλου, υψώθηκε ο περίλαμπρος ναός που βλέπουμε μέχρι σήμερα.
Παρά το γεγονός ότι όλοι συμφωνούσαν ότι η παραχώρηση γης σε αυτό το σημείο ήταν λάθος, ουδέποτε επιχειρήθηκε από τους τότε Δημάρχους Πειραιά, να απαλλοτριωθεί η έκταση αυτή, όταν η αξία της γης ήταν ασήμαντη ακόμα, καθώς ο Πειραιάς ήταν μια κωμόπολη ολίγων κατοίκων. Αυτός ο δισταγμός των Δημάρχων κόστισε στον Άγιο Σπυρίδωνα, αφού η έλλειψη έκτασης στην συνέχεια, στάθηκε εμπόδιο η εκκλησία να μην ακολουθήσει το αρχικό σχέδιο κατασκευής, να γίνει μικρότερη και ο Μητροπολιτικός Ναός του Πειραιά σήμερα να είναι διαφορετικός (Αγία Τριάδα) από την Εκκλησία του Πολιούχου της πόλη μας.
Στο μεταξύ η ιδιοκτησία της οικίας είχε αλλάξει πολλές φορές χέρια, φέρνοντας κάθε φορά κακή τύχη σε όποιον έμενε εκεί ή την αξιοποιούσε επαγγελματικά, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί από τους Πειραιώτες ως σημάδι “του Αγίου Σπυρίδωνα”. Για άλλους ήταν απλά γρουσουζιά ή απλώς ατυχία. Πάντως γεγονός αποτελεί πως δύο φορές καταστράφηκε το οίκημα από πυρκαγιά.
Η Παλαιά Ατμοπλοΐα Σύρου, όταν μετέφερε την έδρα της στον Πειραιά και εγκατέστησε τα γραφεία της στο ισόγειο του κτηρίου μετά από λίγο καιρό πτώχευσε.
Στην συνέχεια ιδιοκτήτης του οικήματος έγινε ο γνωστός Στρατηγός Χατζηανέστης όταν Δήμαρχος Πειραιώς ήταν ο Δημοσθένης Ομηρίδης Σκυλίτσης. Τότε έγινε η πρώτη σημαντική προσπάθεια να απαλλοτριωθεί το οίκημα, αν και οι αξιώσεις του Χατζηανέστη ήταν υπερβολικές. Το 1909 ο τότε Δημοτικός Σύμβουλος Ιωάννης Λυκούρης, όπως φαίνεται από τα πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου που έγιναν τότε, προσφέρθηκε να δωρίσει στον Πειραιά μια μεγάλη έκταση οικοπέδων 22.000 τετραγωνικών πήχεων στην θέση “Λάκκαν του Βάβουλα” επί της οδού Ντενί Κοσσέν (Σημερινή 34ου Συντάγματος Πεζικού) στην οποία στεγάζονταν τότε όλες οι ξυλουργικές αποθήκες και βιοτεχνίες, με τον όρο ο Δήμος είτε να εκμεταλλευτεί την έκταση αυτή, είτε να των πωλήσει και με τα έσοδα αυτά, να απαλλοτριωθεί η οικία Χατζηανέστη.
(Σήμερα μπορεί κάποιος να πάει στην οδό 34ου Συντάγματος Πεζικού αρ. 19-21 και να δει ότι το εκεί κτήριο που στεγάζονται και τα καταστήματα παιχνιδιών “Jumpo” φέρει στην πρόσοψη το όνομα “ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΥΚΟΥΡΗΣ”. Η έκταση από εκείνο το σημείο και κάτω προς την παλιά Πυροσβεστική ήταν η προσφερόμενη!).
Δυστυχώς η προσφορά αυτή του Ιωάννη Λυκούρη, θεωρήθηκε τότε ότι δεν ήταν ικανή να καλύψει τις οικονομικές απαιτήσεις του Χατζηανέστη και έτσι χάθηκε τότε μια τεράστια ευκαιρία.
Στο μεταξύ η “κατάρα” της οικία συνεχίζονταν αφού ο Στρατηγός Χατζηανέστης, θεωρήθηκε τότε ως ένας από τους έξι υπαίτιους της καταστροφής του 1922 και εκτελέστηκε στο Γουδί!
 |
| To 1937 εκπονήθηκε αυτό το σχέδιο, στο οποίο φαίνεται απαλλοτριωμένη πλέον η έκταση μπροστά από τον Άγιο Σπυρίδωνα (η εκκλησία δεξιά). Στο κέντρο ο Τινάνειος Κήπος και αριστερά ο παλαιός ναός της Αγίας Τριάδος |
Τον Δεκέμβριο του 1937 ο τότε Δήμαρχος Πειραιά Στρατήγης σε συνεργασία με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο, δημιουργούν μια μεγάλη ερανική επιτροπή στην οποία μετέχουν όλα τα “μεγάλα” ονόματα του Πειραιά όπως οι Λουκάς Νομικός, Π. Γιαννουλάτος, Κ. Μπάκαλας, Ι. Παπαστράτος, Μιλτιάδης Πουρής, Δ. Σαπουνάκης, Ι. Χανδρής και πολλοί άλλοι με σκοπό την κυκλοφορία Παμπειραϊκού λαχνού με σκοπό την συγκέντρωση χρημάτων και την απαλλοτρίωση της έκτασης αυτής. Προς τούτο εκδίδονται δελτία από 5 έως 500 δραχμών και στις 11 Δεκεμβρίου (ημέρα Σάββατο) τίθενται στην κυκλοφορία. Αν και συγκεντρώθηκε ένα σεβαστό για την εποχή ποσό, ξέσπασε ο πόλεμος και η απαλλοτρίωση ουδέποτε έγινε.
Τελευταίος ιδιοκτήτης του οικήματος ήταν ο Ν. Πειρουνάκης (υπουργός στην διάρκεια της Κατοχής) που επίσης βρήκε βίαιο θάνατο!
Το οίκημα αυτό κατεδαφίστηκε τελικώς το 1969 από τον τότε δήμαρχο Αριστείδη Σκυλίτση και τελικώς ο Άγιος Σπυρίδωνας απόκτησε την πολυπόθητη θέα προς την θάλασσα.
 |
| Η πολυπόθητη θέα από τον Άγιο Σπυρίδωνα |
Τέλος να αναφέρω πως λύση στο πρόβλημα του οικήματος μπορεί να δόθηκε μετά από χρόνια, όταν όμως είχε χαθεί η ευκαιρία ο ναός του πολιούχου της πόλης μας Άγιου Σπυρίδωνα, να είναι και Μητρόπολη του Πειραιά.
