Ως ενημερωμένος θεατράνθρωπος κι επαρκής κριτικός, είχα δει και την περυσινή εκδοχή του κατά Τζαβέλλαν «Ερωτόκριτου» στο θέατρο «Φούρνος». Με καινούργια διανομή και δραματικότερη σκηνοθετική ματιά,
η φετινή παράσταση στο «Studio Μαυρομιχάλη» κατέστησε το λογοτέχνημα αυτό του 17ου αιώνα απολύτως σύγχρονο κι επίκαιρο παρά ποτέ. Γιατί στον καταιγισμό του υλιστικού χυδαίου σεξ, στην πολιτισμική κρίση που μας δέρνει αλύπητα, όπου όλοι βιάζονται να ξεπουληθούν ασύστολα για χρήμα κι εξουσία, η επιστροφή σε διαχρονικές ανθρώπινες αξίες, όπως η Πίστη, η Αγάπη κι η Ελπίδα που συμβάλλουν αλλά και προϋποθέτουν τη Σοφία χαρίζει στις ψυχές μας την ανάπαυλα εκείνην που προαπαιτείται για να αντέξουμε το πιο βαθύ σκοτάδι του τεχνολογικού Μεσαίωνα, πριν το γλυκοχάραμα της νεότευκτης Αναγέννησης. Εξηγούμαι: είναι τόσο απλά, σχεδόν απλοϊκά για τα πολύπλοκα διανοουμενίστικα μυαλά μας, τα νοήματα και τα αισθήματα που δίνουν στην ανέμη «κλώτσο να γυρίσει», που ο λόγος είναι η αρχή κι η κινητήριος δύναμις της ψυχοσωματικής δράσεως. «Χωρίς το Θάνατο θα ήμασταν τυφλοί, χωρίς τον Έρωτα αλαζόνες», γράφω σε ένα ποίημά μου. Αυτή η ταπεινωτική διαδικασία του μεγάλου έρωτα, του κραταιού ως Θάνατος, εξαγνίζει κι απογυμνώνει τα όντα από ψευδαισθήσεις και παραισθητικούς επίγειους παραδείσους. Η μόνη Ουτοπία είναι η Αγάπη κι από εκεί εκρρέουν η Ισότητα, η Ελευθερία, η Δικαιοσύνη. Κι αυτή η Ουτοπία είναι εφικτή, όταν βρεθούν τουλάχιστον δύο άτομα να την υποστηρίξουν. Μετά είναι κολλητική. Επεκτείνεται ραγδαίως με την ταχύτητα της αστραπής, επιτυγχάνεται η «κρίσιμη μάζα» για την ποιοτική αναβάθμιση του πλανήτη και όλων των όντων που τον κατοικούν. Αυτό έρχεται να μας θυμίσει ο Βιτσέντζος Κορνάρος, εμπνεόμενος ίσως από την προγενέστερη «Ερωφίλη», την τραγωδία που «εποίησεν» ο Χορτάτσης.
Ο Μενέλαος Τζαβέλλας είναι δεινός τεχνίτης των θεατρικών κωδίκων. Ευθυτενής, ταπεινός, γνώστης, ανεκτικός και με ευρύ πεδίον ερεύνης, ανέδειξε τόσο τον λόγο όσο και τους ηθοποιούς που του εμπιστεύτηκαν την ψυχοδυναμική τους επί σκηνής ισορροπίας. Θα ξεχωρίσω την πρωτοεμφανιζόμενη Χριστίνα Γκιντώνη στο ρόλο της Αρετούσας. Τι ηθοποιός! Δεν θέλω να σας περιγράψω τίποτα από τον άθλο της προκειμένου να πάτε να την δείτε, να την ακούσετε και να την απολαύσετε. Η κοπέλα κατάφερε να σπάσει τον ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο και να ηχεί στο στόμα της σαν λόγος εν εξελίξει όπου κάθε φράση είναι κραυγή κάθε συλλαβή αγωνία κάθε φώνημα άσθμα και πανικός στη σκέψη και μόνον απωλείας της Αγάπης, χωρίς την οποίαν η ψυχή ουδέν νόημα μπορεί να συνεχίσει να έχει.
Δίπλα της η Καίτη Φίνου, ηθοποιός με εξαιρετική λαϊκότητα, έντεχνο αυθορμητισμό και πλήρη πλέον έλεγχο των εκφραστικών της μέσων. Στο ρόλο της Νένας διέπρεψε. Περιμένω να την δω σε κωμωδίες του Αριστοφάνη. Νομίζω ότι το αξίζει και το δικαιούται.
Στο ρόλο του Ερωτόκριτου ο Στάθης Γκάτσης, απολύτως αληθοφανής και μετρημένος χωρίς να είναι υποτονικός έσπασε κι αυτός τη ρυθμικότητα του λόγου, συμπαρέσυρε και συμπαρασύρθηκε από την παρτεναίρ του Χριστίνα Γκιντώνη σε ένα απολύτως επαναστατικό ντουέτο. Ναι, ο Έρωτας είναι αναρχικός κι επί σκηνής και τέχνης αναπαράστασή του είναι ό,τι πιο ρηξικέλευθο μπορούμε να κάνουμε στους αντιπνευματικούς καιρούς που ζούμε. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι τόσο ασφυκτική που το μόνο που δεν μπορούμε, δεν θέλουμε και δεν επιτρέπεται να χάσουμε είναι η Ανθρωπιά μας.
Εκπληκτικά λιτοί, ουσιαστικοί, χωρίς καμία περιγραφικότητα στους ρόλους τους οι: Σταύρος Κανελλίδης (ως Πολύδωρος), Κωνσταντίνος Τζέμος (άξιος Βασιλιάς), Κωνσταντίνος Τσιομίδης (ρομαντικός, νοσταλγικός αφηγητής) κι ο Γιάννης Παναγακόπουλος (παίζοντας κρητική λύρα και τραγουδώντας δραματικά).
Άξιοι όλοι οι συντελεστές της παράστασης:
Σκηνοθέτης: Μενέλαος Τζαβέλλας
Προσαρμογή κειμένου: Έφη Τζαβέλλα-Μενελαος Τζαβέλλας
Κοστούμια: Μάκης Καρράς
Σκηνικά: Νεοκλής Αράπογλου
Σύμβουλος παράστασης: Όλγα Μουργελά
Δραματουργία: Μαίρη Γκαζιάνη,
Β. σκηνοθέτης: Κωνσταντίνος Σερεπίσος
Φωτογραφίες: Γιάννης Μοσχάκης
Κομμώσεις – Μακιγιάζ: Νεκτάριος Κοσμάς
Από 16 Δεκεμβρίου και κάθε Τετάρτη στις 21 στο Studio Μαυρομιχάλη
Μαυρομιχάλη 134, Αθήνα 114 72- Τηλέφωνο 210.645 333000.
Κωνσταντίνος Μπούρας
