α. Λογοτεχνία
Εντάξει, πήξαμε στις αυτό-ψυχαναλύσεις, εξομολογήσεις, εκδικήσεις, αντεκδικήσεις, προδοσίες κι αντι-προδοσίες… Ο κάθε πικραμένος βρίσκει καταφύγιο στον …τυπογράφο, νομίζοντας ότι θα κολυμπήσει στα γάργαρα νερά της πολυχρησιμοποιημένης κολυμπήθρας του Σιλωάμ και θα βγει κεκαθαρμένος, εξαγνισμένος, συχωρεμένος, πανέτοιμος να διαπράξει ακριβώς τα ίδια αμαρτήματα κι αστοχίες παντός είδους (ό,τι μπορεί ο καθένας).
Αλλά μάθανε ότι πηδιόμαστε κι ήρθανε κι οι …καθηγητές πανεπιστημίου. Εκεί να δεις έλλειψη αυτοεκτίμησης, αυτό-υποτίμηση και αυτό-μαστίγωμα, παράνοια μεγαλείου και λογιωτατισμός που θα ζήλευαν και οι «σοφολογιώτατες» του Μολιέρου (για να μην σας πω και …ό «Αρχοντοχωριάτης» του). Παιδιά, το ότι συρράψατε κουτσά-στραβά μια διατριβή (λέμε τώρα!), το ότι λογοκλέψατε, αντιγράψατε, καπηλευτήκατε το πνευματικό έργο άλλων, τα κουτσοβολέψατε κι όχι μόνον δεν σας πιάσανε, όχι μόνον κυκλοφορείτε ατιμώρητοι, αλλά σας διορίσανε κιόλας για να διδάξετε γράμματα τα παιδιά του φτωχού αγρότη και του κάθε μη προνομιούχου έλληνα ή ομιλούντος την ελληνική, αυτό δεν σας καθιστά αλεξίσφαιρους, δεν σας τοποθετεί στο απυρόβλητο, δεν σας δίνει πόντους, μόρια, περγαμηνές και διπλώματα παραπάνω από τους άλλους λογοτέχνες που δεν διαθέτουν ακαδημαϊκές περγαμηνές και οφίτσια. Και φυσικά «τα μεταξωτά βρακιά θέλουν επιδέξιους αντιγραφείς», όμως περιοριστείτε στο λεγόμενο «πανεπιστημιακό μυθιστόρημα» και στο αναγνωστικό κοινό των ακατάληπτων συν-γραμμάτων συν-ραμάτων σας, γιατί έχω πολλά ράμματα για τη γούνα σας και δεν προτίθεμαι να σας τα χαρίσω. Το βιογραφικό στο αυτί του βιβλίου δεν υποκαθιστά το «σώμα», το «ψαχνό» του βιβλίου. Όσο πιο πολλά μας πείτε για το άτομό σας, τόσο περισσότερο θα αηδιάσουμε. Μα δεν καταλαβαίνετε ότι μεσούσης της Κρίσεως, όσο πιο πολλούς θρόνους και οφίτσια έχετε αλώσει τόσο πλέον ύποπτοι γίνεστε ως συνένοχοι των παράκεντρων εξουσίας; Η λογοτεχνία σας φλερτάρει με την Παραλογοτεχνία, αφού το κίνητρό σας είναι ο ναρκισσισμός. Επιθυμείτε να καταπλήξετε τις μάζες. Επιθυμείτε να υπεραναπληρώσετε τα συμπλέγματα κατωτερότητας που σας κατατρύχουν παιδιόθεν. Σεβαστές οι αναπηρίες κάθε είδους, όμως δεν σας καθιστούν αυτομάτως άτομα με ειδικές ικανότητες, πόσω μάλλον αυθεντίες ή ακόμα και …μεγαλοφυίες. Έλεος. Αράξτε και φάτε τη σύνταξή σας «εις υγείαν των κορόϊδων». Δεν χρειάζεται πια να πείσετε ούτε τα πεθερικά ούτε τα εγγόνια σας για το μέγεθος της υπερφίαλης προσωπικότητάς σας. Όσο για το πώς επιθυμείτε να φανείτε στα μάτια του γκόμενου ή της γκόμενας, εκεί πάω πάσο, γιατί για μένα ο Έρωτας είναι ιερή υπόθεση κι ο καθένας έχει το μερίδιό του. Εν πάση περιπτώσει, αν ο σκοπός σας είναι να ρίξετε μια γκόμενα, όπως παλιά ρίχνατε τις άμαθες φοιτητριούλες από την επαρχία, που σας άκουγαν με το στόμα ανοιχτό και νόμιζαν ότι τους μιλάει ο ίδιος ο Δίας, εεε, τότε, συμβιβάζομαι να τυπώνετε μερικά βιβλία σε συλλεκτικές εκδόσεις, σε αριθμημένα αντίτυπα, και να τα διανέμετε σε πριβέ κατ’ οίκον παρουσιάσεις, ακριβώς όπως κάνουμε βαφτίσια, γενέθλια ή …μνημόσυνα. Έτσι θα δείξετε ίσως περισσότερο σεβασμό στη Λογοτεχνία και μεγαλύτερη εκτίμηση στον εαυτό, στους φίλους και στο κοινό σας. Αυτό το «εκτός εμπορίου» «ιδίοις αναλώμασιν» (που λέγαμε παλιά – γιατί τώρα είναι όλα και εντός εμπορίου και ιδίοις αναλώμασιν) έδειχνε μια σεμνότητα, μια σοβαρότητα, μιαν υποψίαν – έστω – αυτογνωσίας. Σήμερα, στον καιρό της Κρίσης, έχουν όλοι αποθρασυνθεί. Οι αληθείς λογοτέχνες περιορίζονται στα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας, αφού δυσκολεύονται να γίνουν αποδεκτοί σε παρέες, παρεούλες, κονκλάβια, δώσμου να σου δώσω, «Γιάννης κερνάει Γιάννης πίνει» και διάφορα άλλα αηδή. Αν θέλετε να είστε σοβαροί, αν θέλετε να ακούσετε τους άλλους και να ανταλλάξετε Γνώση και Σοφία, πιάστε ένα διαδικτυακό ραδιόφωνο κι επικοινωνήστε με τους άλλους μοναχικούς, τους ουσιαστικούς, εκείνους που δεν εφαρμόζουν στην πράξη το μακιαβελικό «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Τα γραπτά μένουν, αλλά και το αποτύπωμα της γλυκύτητας, της καλοσύνης, του πλατωνικού έρωτα, στις τραυματισμένες ψυχούλες των άλλων. Κι αυτή είναι η ουσία αγαπητοί μου γραφιάδες: να βοηθήσεις έναν άλλον συνάνθρωπο να μην αυτοκτονήσει, να βγάλει τη μέρα του, να ξαναερωτευτεί τη Ζωή, να ξαναγαπήσει τον εαυτό του, να δημιουργήσει, να θριαμβεύσει επί του Θανάτου, να νικήσει την Κατά-θλιψη, να χαμογελάσει. Αγγίξτε τις καρδιές των ανθρώπων. Και τα διδακτορικά, οι μεταδιδακτορικές σας μελέτες, οι ακαδημαϊκοί τίτλοι και περγαμηνές σας, ποσώς μας ενδιαφέρουν. Θα βουλιάξουν στην άμμο του Χρόνου, όπως όλα τα μάταια πράγματα. Μόνον η Αγάπη, ο Έρως, η Φιλία υπάρχει. Κι είναι τα μόνα που διαρκούν στην συλλογική μνήμη, μέσα από τους στίχους μας που υποστηρίζουν τη Ζωή. Αυτά για την ώρα. Φιλιά.
β. Θέατρο
Το θέατρο είναι η πιο λαϊκή τέχνη, η πιο πρόστυχη. Ο ηθοποιός ταυτίζεται από πολλούς πολιτισμούς και θρησκεύματα με την πόρνη. Κι όχι τυχαίας. Δέχεται την χλεύη και τα ..υγρά των θεατών ανυπερθέτως. Δεν υπάρχει τίποτα πιο άμεσο. Γιαούρτια, πορτοκάλια, χειρονομίες, …εφαψίες, μαξιλαρώματα, μπουγελώματα, πυροβολισμοί και μαχαιρώματα… όλ’ αυτά είναι μέσα στο παιχνίδι. Στο αρχαίο θέατρο οι παραγωγοί μοίραζαν σταφίδες, σύκα και κουκιά στους θεατές για να εξασφαλίσουν την ψήφο και το πολυπόθητο βραβείο. Στην όπερα οι κλίκες του εξώστη ανεβάζουν και κατεβάζουν πριμαντόνες. Στα φεστιβάλ κινηματογράφου αυτός που θα εξασφαλίσει τα πλουσιώτερα …μπουφέ, ο πλέον κωλοπετσωμένος στις δημόσιες σχέσεις, κερδίζει τις επευφημίες της αίθουσας, βραβεία, διακρίσεις, επιχορηγήσεις, κρατικές θέσεις και οφίτσια (αν δεν έχει ήδη).
Αυτά είδαν και οι …καθηγητές Πανεπιστημίου και ζήλωσαν (στα χρόνια της παρακμής, της πολιτισμικής κρίσεως), την δόξαν Ευριπίδου, Αριστοφάνης και Αλίκης Βουγιουκλάκη κι ανέβηκαν στο σανίδι (σακάτηδες ξεσακάτηδες, βραδύγλωσσοι και δυσλεκτικοί, αμόρφωτοι ξε-αμόρφωτοι – τι σημασία έχει; μισή ντροπή δική τους και μισή δική μας). Αφού προηγουμένως είχαν αλώσει τη Λογοτεχνία με τα λεγόμενα «πανεπιστημιακά μυθιστορήματα» ή με σοφολογιωτατισμούς του αισχίστου είδους, αποφάσισαν να δρέψουν και δραματικές δάφνες, «τον έπαινον του δήμου και των σοφιστών» επιζητώντας, απέχοντας όμως παρασάγγας από τον Καβάφη, τόσον ως προς το ήθος όσο και ως προς τη σοβαρότητα και εμβρίθεια του εγχειρήματος. Προχειρότητες και μειοδοσίες παντός είδους, το σαθρόν και χάριν έχει. Δουλειές του ποδαριού, όπως και σε άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Ακριβώς όπως έκαναν τα μαθήματά τους, χωρίς σημειώσεις, εκ του φυσικού, ζωντανά αλλά συνειρμικά, του στυλ ό,τι θυμάται χαίρεται και πάλι …η μισή ντροπή δική τους κι η μισή των φοιτητών. Όλα αναξιοπρεπή κι αναξιόπιστα. Διδακτορικά αγορασμένα, πλαστά, αντιγεγραμμένα… Κληρονομημένες θεσούλες. Ο νεποτισμός σε όλο του το μεγαλείο. Θέσεις φεουδαρχικές, παιδιά κι εγγόνια τσιφλικάδων, νόθα «γαλαζοαίματων», γκόμενες και γκόμενοι από το χαρέμι του ισχυρού, βαποράκια, παπαγάλοι και μαστρωποί αδιακρίτως. Όλοι οι ανενδοίαστοι προσέλθετε. Η αναξιοκρατία σε όλο της μεγαλείο. Και μετά μας φταίνε οι ξένοι. Μα αυτοί έχουν θεσμούς, έχουν κανόνες, δεν αυτοσχεδιάζουν, δεν πυροβολούν τον μπερντέ του Καραγκιόζη όταν εμφανίζεται ο Τούρκος Πασάς. Αντιστασιακοί του …πρωκτού. Και λίγα λέω. Ο πρωκτός έχει τουλάχιστον μία χρησιμότητα, ένα έργο να επιτελέσεις. Ενίοτε και …δύο έργα. Αριστοφανίζω πάλι κι εκτρέπομαι. Αλλά βγαίνω από τα ρούχα μου καθημερινώς από αυτό που λέμε ελληνική πνευματική πραγματικότητα. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι άθλιοι. Πρωτοεμφανιζόμενες συγγραφείς (επί κι εκτός σκηνής) ανενδοίαστες, καιροσκόπες, βραβεύονται αφειδώς αλλά δεν πωλούν, δεν κόβουν εισιτήρια, δεν κάνουν πόρτα, αδυνατούν να πείσουν το πόπολο, παρά τα εκατομμύρια που διατίθενται για τη διαφήμισή τους, αμέσως ή εμμέσως. Γιατί ο λαός έχει αναπτύξει ένα αισθητήριο μέσα στους αιώνες κι ό,τι δεν καταλαβαίνει, ό,τι δεν αντηχεί στην καρδιά του, ως αληθινό, ως γνήσιο βίωμα, του φαίνεται αρλούμπες κι αλαμπουρνέζικα. Κουλτουριάρηδες μην σπρώχνεστε. Όλοι θα …πάρετε και κανένας. Μετά την απομάκρυνσιν από το νεκροταφείον ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Είναι τόσο κακεντρεχής η φάρα σας, τόσο χολιασμένη, που μην βασίζεστε στις λυκοφιλίες που αναπτύσσετε. Θα καταρρεύσουν σαν χάρτινοι πύργοι, σαν κάστρα στην άμμο. Θα σας προδώσουν, όπως προδώσατε εσείς ό,τι ιερό και όσιο είχατε (λέμε τώρα!) Κι η πτώση σας είναι βεβαία. Πάνω στα τείχη, όλοι γελάνε, λησμονώντας ότι αυτοί θα είναι οι επόμενοι που θα γκεμοτσακιστούν στα απόκρημνα της Λήθης. Μεγάλη θεά. Απαραίτητη. Για την ανακύκλωση. «Όμοιος ομοίω κι η κοπριά στο λάχανο» (σοφή λαϊκή παροιμία). Θα τα ξαναπούμε. Ανυπερθέτως.
