Αποτελεί την ψυχοσωματική εκδήλωση κάποιας εσωτερικής και ανεπίλυτης ψυχικής σύγκρουσης. Μπορεί να έχει οξεία έναρξη, να εμφανίζεται περιοδικά για σύντομα διαστήματα ή να εξελιχθεί σε μακροχρόνια και μόνιμη κατάσταση. Άλλοτε αποτελεί το ίδιο σύνδρομο και άλλοτε εκδήλωση κάποιου άλλου ψυχιατρικού συνδρόμου, όπως η κατάθλιψη, η σχιζοφρένεια ή η άνοια. Η εμφάνιση άγχους στους ηλικιωμένους επιβάλλει την πλήρη διαγνωστική έρευνα παθολογικά και ψυχιατρικά. Αν το άγχος είναι αποτέλεσμα νεύρωσης, το ιστορικό θα δείξει παλαιότερα παρόμοια επεισόδια ή την παρουσία χρόνιων αγχωδών αντιδράσεων. Αν όμως το ιστορικό δεν είναι ενδεικτικό νευρωσικού άγχους, πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο της κατάθλιψης, της άνοιας ή της παραφρένειας.
Το άγχος προσδιορίζεται ως μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από:
- Υπερβολικό φόβο, τρόμο, ανησυχία.
- Νευρικότητα.
- Ευερεθιστότητα.
- Διαταραχή συγκέντρωσης και προσοχής.
- Διαταραχή ύπνου.
- Αίσθημα δυσφορίας.
- Πονοκέφαλος, αυχεναλγία, πόνο και τάση μυών.
Πιθανά συμπτώματα του αγχώδους συνδρόμου είναι:
Αναπνευστικά: Λαχάνιασμα, αίσθημα πνιγμού, δύσπνοια, αναστεναγμός.
Καρδιαγγειακά: Αίσθημα παλμών, Προκάρδιο άλγος ή αίσθημα δυσφορίας.
Ουρογενετικά: Με επίταση διάθεση ούρησης, ελαττωμένη libido, αδυναμία στύσης, ανοργασμία.
Γαστρεντερικά: Ξηροστομία, δυσκολία στην κατάποση, κοιλιακή δυσφορία, διάρροια, φούσκωμα.
Νευρολογικά: Ζάλη, αίσθημα αιμωδίας ή τρόμος των άκρων, σπασμοί, εμβοές, κνησμός.
Κλινικά το άγχος δυνατόν να εκδηλωθεί με μία από τις κάτωθι μορφές:
- Κρίσεις πανικού.
- Γενικευμένο άγχος.
- Μικτή διαταραχή άγχους – κατάθλιψη.
- Φοβία.
- Ιδεοληψίες (επίμονες και επαναλαμβανόμενες σκέψεις καταστροφικές).
- Ψυχαναγκασμοί.
Η επιτυχής αντιμετώπιση των διαταραχών άγχους προϋποθέτει καλή σχέση ιατρού και ασθενή. Μετά από λεπτομερή διάγνωση, η θεραπεία μπορεί να αρχίσει με συμβουλές και υποστήριξη της οικογένειας. Όλες οι πιθανές οργανικές αιτίες θα πρέπει να διορθώνονται, ενώ φάρμακα που μπορεί να επιτείνουν το άγχος θα πρέπει να διακόπτονται εάν αυτό είναι εφικτό. Κατάλληλη παρέμβαση για συνυπάρχουσες ψυχιατρικές διαταραχές μπορεί να ανακουφίσει τον ασθενή από τα συμπτώματα του άγχους. Η φαρμακοθεραπεία δίδει πολύ καλά αποτελέσματα με την προϋπόθεση ότι η υπόδειξη είναι από ιατρό και παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα καθώς επίσης ότι είναι εξατομικευμένη για τον κάθε ασθενή.
