Η δημιουργία των Μετεώρων αποτελεί ένα μυστήριο λόγω της μορφολογίας του γεωλογικού αυτού φαινομένου, που αν και έχει κατά καιρούς απασχολήσει πολλούς Έλληνες και ξένους γεωλόγους, δεν έχει ακόμη…ξεκάθαρα ερμηνευθεί.
Είναι ενδιαφέρον το ότι ούτε η Ελληνική Μυθολογία ούτε οι αρχαίοι Έλληνες αλλά και ούτε ξένος ιστορικός έχει αναφερθεί στο χώρο αυτό.
Από πού πήραν το όνομά τους
Το όνομα Μετέωρα αποδίδεται στον κτήτορα της μονής Μεγάλου μετεώρου, τον Άγιο Αθανάσιο τον μετεωρίτη, ο οποίος ονόμασε μετέωρο τον πλατύ Λίθο στον οποίο ανέβηκε πρώτη φορά το 1344.
Κάποια άλλη εκδοχή αποδίδει την ονομασία στην αστρονομία, όπου Μετέωρο ονομάζεται κάθε φωτεινό φαινόμενο που εμφανίζεται μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης ως αποτέλεσμα της εισόδου σε αυτή κάποιου μετεωροειδούς, δηλαδή κάποιου βραχώδους σώματος που μπορεί να έχει μέγεθος από λίγα χιλιοστά έως αρκετά μέτρα. Και τα Μετέωρα μοιάζουν σαν να κρέμονται από τον ουρανό.
Πώς δημιουργήθηκαν
Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Φίλιπσον, που επισκέφτηκε την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα, η δημιουργία αυτών των τεράστιων ογκολίθων οφείλεται σ΄ ένα δελτοειδή κώνο από ποταμίσιους ογκόλιθους και ασβεστολιθικά πετρώματα που για εκατομμύρια χρόνια χύνονταν σε θαλάσσια έκταση που κάλυπτε τότε τη Θεσσαλία.
Οι γεωλογικές μεταβολές των αιώνων ανύψωσαν και αποσφήνωσαν το τμήμα αυτό, όταν αποτραβήχτηκαν τα νερά στο Αιγαίο. Έτσι, αργότερα κατά την τριτογενή περίοδο που διαμορφώθηκαν οι αλπικές πτυχώσεις της οροσειράς της Πίνδου, αποκόπηκε αυτός ο κώνος από τη συμπαγή μορφή του δημιουργώντας επιμέρους μικρότερους, αυτοί που υφίστανται σήμερα, και ανάμεσά τους τη κοιλάδα του Πηνειού ποταμού. Λέγεται ότι στις κορυφές τους έχουν βρεθεί απολιθωμένα όστρακοειδή.
Οι επιβλητικές Μονές
Απορίας άξιο είναι το πώς χτίστηκαν οι 30 Μονές πάνω στους επιβλητικούς βράχους που η θέα τους, κόβει κυριολεκτικά την ανάσα.
Ο Άγιος Στέφανος, είναι ένα μοναστήρι, που ιδρύθηκε το 1400. Ο εποικισμός του βράχου ωστόσο, είναι πιθανότατα παλαιότερος. Μάλιστα μέχρι το 1927, σωζόταν και μια επιγραφή που υποδήλωνε σαν έτος ίδρυσης το 1192.
Κατά τον 19ο Αιώνα, ζούσαν εδώ περισσότεροι από 30 μοναχοί, ενώ το 1960, ήταν σχεδόν έρημη και μετατράπηκε το 1961 σε γυναικείο μοναστήρι. Αξίζει να δείτε είναι θρόνος του επισκόπου και τα γραφεία για τα υμνολόγια, τα οποία είναι διακοσμημένα με φίλντισι.
Η Μονή Βαρλαάμ είναι το μεγάλο Μετέωρο που ιδρύθηκε στα μέσα του 14ου αιώνα, και το μοναστήρι κατοικείται ακόμα. Μετά το θάνατο του πρώτου οικιστή, αφού έμεινε για λίγα χρόνια αχρησιμοποίητη, στη συνέχεια κατοικήθηκε εκ νέου. Η αρχική του κατασκευή πιθανολογείται ότι ξεκίνησε το 1518 και ολοκληρώθηκε το 1535.
Οι ιδρυτές του το σχεδίασαν προσαρμοσμένο στον κοινοβιακό τρόπο ζωής. Ένας ταξιδιώτης από το 1779 καταγράφει στο οδοιπορικό του, ότι από την κατασκευή του μοναστηριού, δεν έχει εισέλθει καμιά γυναίκα στο χώρο.
Τόπος προσευχής και απομόνωσης
Το άγριο και απροσπέλαστο τοπίο αποτέλεσε πρόσφορο χώρο για τους χριστιανούς ασκητές που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή σε χρονολογία που δεν είναι ακριβώς γνωστή.
Τα Μετέωρα, λόγω και της μορφολογίας τους, πρόσφεραν στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ιδανικό καταφύγιο για το μοναχισμό και διέσωσαν μνημεία του πολιτισμού και έργα της μεταβυζαντινής τέχνης. Στις αρχές του 19ου αιώνα πολλά μοναστήρια λεηλατήθηκαν από το στρατό του Αλή Πασά.
Δίχτυα και τροχαλίες για την μεταφορά μοναχών και προμηθειών
Στη δεκαετία του 1920 λαξεύτηκαν κλίμακες και σήραγγες στους βράχους καθιστώντας τις μονές προσβάσιμες από το γειτονικό οροπέδιο κι έτσι η παραδοσιακή μέθοδος επικοινωνίας και ανεφοδιασμού τον μονών με ανεμόσκαλες, σκοινιά, τροχαλίες και καλάθια, σταδιακά εγκαταλείφθηκε.
Πριν από μερικά χρόνια γίναμε μάρτυρες της μεταφοράς ενός μοναχού κι ενός πολίτη, οι οποίοι χρησιμοποίησαν την τροχαλία για να φθάσουν από ένα Μετέωρο σε άλλο. Η εικόνα, μας σοκάρισε και μας προκάλεσε δέος…
Χαρακτηριστικό του φόβου, κατά την μεταφορά, είναι το απόσπασμα από το διήγημα του Χρ. Χριστοβασίλη, ο οποίος επισκέφτηκε τα Μετέωρα το Μάιο του 1897 και χρησιμοποίησε δίχτυ για να ανέβει στην Μονή:
Κάθισα μέσα στο δίχτυ ωχρός, άφωνος, σαν ν” ανέβαινα τα σκαλοπάτια λαιμητόμου. Όλο το αίμα μου εκείνη τη στιγμή είχε μαζευτεί στην καρδιά μου. Ήθελα να φωνάξω, να πεταχτώ έξω από το δίχτυ. Αλλά τα πόδια μου δεν είχαν δύναμη να κινηθούν…
Τα Μετέωρα σήμερα
Σήμερα τα Μετέωρα κατακλύζονται από πλήθος προσκυνητών που θαυμάζουν, το μοναδικό αυτό δημιούργημα της φύσης, αλλά και των ανθρώπων.
Από τα τριάντα Μοναστήρια που υπήρξαν ιστορικά, σήμερα λειτουργούν μόνο έξι, τα οποία από το 1988 περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
