Αποτελεί την κακοηθέστερη νεοπλασία του δέρματος.
Η πρώιμη πρόληψη είναι ιδιαίτερης σημασίας για την καλή έκβαση της νόσου. Η νεότερη τεχνική της ψηφιακής δερματοσκόπησης (όταν αφορά ολόκληρο το σώμα ονομάζεται
χαρτογράφηση) έχει συμβάλλει σημαντικά στον εντοπισμό των δερματικών βλαβών που είναι ύποπτες για μελάνωμα. Τέτοιες βλάβες έχουν συνήθως συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως ανώμαλα και ασύμμετρα όρια, περισσότερα του ενός χρώματα, διάμετρο μεγαλύτερη από 5 mm, ενώ συχνά συνοδεύονται από εξέλκωση (κρατήρας) ή αιμορραγία. Η δερματοσκόπηση πραγματοποιείται μέσω μιας ψηφιακής κάμερας υψηλής ανάλυσης, εφοδιασμένη με πολωμένο φως, ικανό να διαπερνά τις επιφανειακές στοιβάδες του δέρματος. Αν μια βλάβη χαρακτηριστεί ύποπτη για μελάνωμα, θα πρέπει να αφαιρεθεί με χειρουργικά όρια 2 mm και να αποσταλεί για βιοψία. Το αποτέλεσμα της βιοψίας είναι καθοριστικό για την πρόγνωση της νόσου και διαμορφώνει το θεραπευτικό μονοπάτι που πρέπει να ακολουθηθεί. Μικρού βάθους μελανώματα (κάτω του 0,7 mm κατά Breslow) δεν απαιτούν περαιτέρω χειρουργικούς χειρισμούς εκτός από μία ευρύτερη εκτομή. Μεγαλύτερου βάθους μελανώματα απαιτούν και μια ειδική χειρουργική τεχνική, τη βιοψία φρουρού λεμφαδένα, η οποία θα καθορίσει εάν θα πρέπει το άτομο να υποβληθεί σε συμπληρωματικό περιοχικό λεμφαδενικό καθαρισμό.
