Είναι η κατάσταση κατά την οποία ο ασθενής αποβάλλει ούρα που περιέχουν αίμα.
Η αιματουρία μπορεί να είναι μακροσκοπική, όταν τα ούρα είναι εμφανώς κόκκινα ή μικροσκοπική, όταν η παρουσία του αίματος αποκαλύπτεται μόνο με το μικροσκόπιο.
Πρόκειται για σύμπτωμα και όχι για πάθηση. Είναι ένα σύμπτωμα που πάντα πίσω από αυτό κρύβεται μία αιτία.
Η αιματουρία μπορεί να αποτελεί εκδήλωση πολλών ουρολογικών παθήσεων όπως είναι οι λοιμώξεις, οι λίθοι του ουροποιητικού, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και τα κακοήθη νεοπλάσματα του ουροποιητικού (καρκίνος νεφρού, ουροδόχου κύστεως, ουρητήρα, προστάτη). Αιματουρία μπορεί να εκδηλωθεί και επί απουσίας ουρολογικού νοσήματος. Για παράδειγμα, διαταραχές της πήξης του αίματος, λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων ή διάφορα αιματολογικά νοσήματα μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση αίματος στα ούρα. Εξ άλλου, υγιή κατά τα άλλα άτομα που υποβάλλονται σε βαριά σωματική κόπωση παρουσιάζουν πολλές φορές παροδική αιματουρία.
Πρέπει να τονιστεί, ότι το ερυθρό χρώμα των ούρων δεν οφείλεται πάντοτε στην παρουσία αίματος.
Τα ούρα είναι δυνατόν να χρωματιστούν κόκκινα μετά τη λήψη διαφόρων φαρμάκων, τη λήψη διαφόρων τροφών (παντζάρια, βατόμουρα), ή χρωστικών με τις τροφές.
Γενικά, η αιματουρία είναι ένα θορυβώδες σύμπτωμα που κινητοποιεί άμεσα τον ασθενή προς αναζήτηση ιατρικής βοήθειας, αλλά και τον ιατρό που πρέπει να προχωρήσει στο διαγνωστικό έλεγχο της αιματουρίας.
Η αιματουρία οποιουδήποτε βαθμού στους ενηλίκους θα πρέπει να θεωρείται εκδήλωση κακοήθους νόσου του ουροποιητικού μέχρις αποδείξεως του αντιθέτου.
Νέες κατευθυντήριες οδηγίες της AUA για τη διερεύνηση της μικροσκοπικής αιματουρίας
Σκοπός της ομάδας εργασίας των Κατευθυντήριων Οδηγιών της Αμερικάνικης Ουρολογικής Εταιρίας ήταν η προώθηση ενός κλινικού πρωτοκόλλου για τη διάγνωση, τη διερεύνηση και την παρακολούθηση της ασυμπτωματικής μικροσκοπικής αιματουρίας.
(AsymptomaticMicrohematuria -AMH).
Η συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας μεταξύ 1980 και 2011 μέσω της βάσης δεδομένων MEDLINE κατέληξε σε 191 evidence-based άρθρα που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία
των κατευθυντήριων οδηγιών, ενώ για ερωτήματα για τα οποία δεν υπάρχει βιβλιογραφία χρησιμοποιήθηκε η γνώμη των ειδικών. Επιγραμματικά οι κυριότερες αναφορές είναι:
• Η ΑΜΗ διαγιγνώσκεται μόνο με μικροσκοπική εξέταση ούρων. Η εύρεση ερυθρών αιμοσφαιρίων στο dipstick ούρων δεν πρέπει να οδηγείσε περαιτέρω διερεύνηση, αν δεν επιβεβαιωθεί με μικροσκόπηση (3 ή περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια ανά οπτικό πεδίο) (Expert opinion).
• Η αξονική τομογραφία είναι η απεικονιστική εξέταση εκλογής, καθώς έχει τη μεγαλύτερη
ειδικότητα και ευαισθησία στην απεικόνιση του ανώτερου ουροποιητικού
(Evidence Strength Grade C).
• Όλοι οι ασθενείς ηλικίας άνω των 35 ετών πρέπει να υποβάλλονται σε Κυστεοσκόπηση
( Evidence Strength Grade C).
• Κυστεοσκόπηση πρέπει να πραγματοποιείται σε όλους τους ασθενείς με γνωστούς παράγοντες κινδύνου για κακοήθειες του ουροποιητικού (π.χ. κάπνισμα, έκθεση σε χημικά) ανεξαρτήτως ηλικίας (Clinical Principle).
• Η απεικόνιση του ανώτερου ουροποιητικού προτείνεται σε όλους τους ενήλικες επί απουσίας γνωστής καλοήθους αιτιολογίας (Evidence Strength Grade C).
• Η μικροαιματουρία σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά απαιτεί ουρολογική και νεφρολογική διερεύνηση ανεξάρτητα από τον τύπο του αντιπηκτικού φαρμάκου
(Evidence Strength Grade C).
• Η παρουσία δύσμορφων ερυθρών αιμοσφαιρίων, η πρωτεϊνουρία, η νεφρική ανεπάρκεια ή άλλα ευρήματα ύποπτα για νεφρική παρεγχυματική νόσο επιβάλλουν τη νεφρολογική αξιολόγηση, χωρίς όμως να αναιρούν την ανάγκη για ταυτόχρονη ουρολογική εκτίμηση (Evidence Strength Grade C).
• Η κυτταρολογική εξέταση ούρων και οι δείκτες NMP22, BTA-stat και UroVysion δεν προτείνονται στην αρχική αξιολόγηση του ασθενούς με AMH (Evidence Strength Grade C).
• Για επιμένουσα ή υποτροπιάζουσα ΑΜΗ μετά από αρνητικό αρχικό ουρολογικό έλεγχο, προτείνεται η επαναξιολόγηση σε 3 έως 5 έτη (Expert Opinion).
