Το υπερηχοτομογράφημα του ορθού είναι μία σχετικά πρόσφατη διαγνωστική μέθοδος με την οποία παρέχεται η δυνατότητα απεικόνισης των ανατομικών στιβάδων της ληκύθου του ορθού. Ο ηχοβολέας εισάγεται τυφλά μέσα στην λήκυθο ή ευρίσκεται προσαρμοσμένος πάνω σε ένα εύκαμπτο ενδοσκόπιο.
Ο ηχοβολέας ευρίσκεται μέσα σε ένα μπαλλόνι γεμάτο από νερό ώστε να επιτυγχάνεται η οπτική επαφή με τα τοιχώματα του εντέρου και περιστρέφεται κατά 360 μοίρες. Με τον τρόπο αυτό παρέχονται εγκάρσιες διατομές των ανατομικών χιτώνων του εντέρου (υποβλεννογόνιος μυϊκή στιβάδα και κυρίως μυϊκή στιβάδα). Η σημαντικότερη ένδειξη γιά την εκτέλεση υπερηχοτομογραφήματος του ορθού είναι η σταδιοποίηση των νεοπλασμάτων της περιοχής (καρκίνος ορθού) (Εικόνα 1). Η μέθοδος έχει πολύ καλή διαγνωστική ικανότητα όσον αφορά στην απεικόνιση της νεοπλασματικής διήθησης, ενώ η δυνατότητα απεικόνισης των διηθημένων λεμφαδένων είναι σχετικά μειωμένη. Εάν κατά την εξέταση αποδειχθεί περιορισμένη διήθηση, τότε μπορεί να επιχειρηθεί μικρής έκτασης εκτομή του νεοπλάσματος με την διαπρωκτική ενδοσκοπική μικροχειρουργική. Σπανιότερα, ή μέθοδος χρησιμοποιείται για την διερεύνηση περιορθικών αποστημάτων ή περιεδρικών αποστημάτων που επεκτείνονται κεντρικότερα προς το επίπεδο του ορθού (Εικόνα 3).
Εικόνα 1. Φυσιολογικό υπερηχοτομογράφημα ορθού. Διακρίνονται οι χιτώνες του παχέος εντέρου, ο προστάτης και η ουροδόχος κύστη.
Εικόνα 2. Υπερηχοτομογράφημα ορθού σε 64 ετών γυναίκα ασθενή με αιμορραγία από το ορθό. Διηθητικό νεόπλασμα στην πρόσθια δεξιά μοίρα της ληκύθου, στα 8 cm από τον δακτύλιο – στάδιο uT3 (ημέτερο υλικό).
Εικόνα 3. Υπερηχοτομογράφημα του ορθού σε ασθενή με υποτροπή περιεδρικού συριγγίου. Επέκταση του περιεδρικού αποστήματος στην οπίσθια μοίρα της ληκύθου, στα 8 cm από τον δακτύλιο (ημέτερο υλικό)
Εικόνα 4. Κακοήθης πολύποδας ορθοπρωκτικής συμβολής με διήθηση του βλεννογόνου
Εικόνα 5. Υπερηχοτομογραφική απεικόνιση καλοήθους πολύποδα του ορθού χωρίς διήθηση στα 5 cm από τον δακτύλιο.
