Η πρώτη βασική προϋπόθεση είναι να αποδεχτείτε και να δεσμευτείτε πως θα διαθέτετε μισή ώρα την ημέρα για μια αποκλειστική επαφή με το μωρό σας, οπότε θα μπορείτε να συγκεντρωθείτε ολοκληρωτικά ο ένας στον άλλο. Αυτή η απόλυτη διαθεσιμότητα είναι το μεγαλύτερο δώρο που μπορείτε να του προσφέρετε.
Ο χρόνος που περνάτε μαζί θα σας δώσει μια θαυμάσια ευκαιρία να γνωριστείτε, να αρχίσετε να βλέπετε τον κόσμο από τη δική του οπτική και να διακρίνετε ξεκάθαρα τις εκπληκτικές του ικανότητες.
Για βρέφη 0 έως 3 μηνών:
- Στα ήσυχα αυτά χρονικά διαστήματα, όταν είστε μόνη μαζί του, να του μιλάτε με ιδιαίτερο τρόπο.
- Χρησιμοποιήστε μικρές, απλές προτάσεις, που είναι μελωδικές. Μπορείτε να πείτε κάτι όπως «Οπαλάκια» ή «Θα σε πάρω αγκαλίτσα».
- Μιλάτε αργά, με παύσεις ανάμεσα σε κάθε φράση ή πρόταση.
- Χρησιμοποιήστε πολλές επαναλήψεις. Πείτε, για παράδειγμα: «Να τα δάχτυλά σου. Ένα δάχτυλο, κι άλλο δάχτυλο, κι άλλο δάχτυλο…» και ούτω καθεξής.
- Βεβαιωθείτε ότι το πρόσωπό σας είναι πολύ κοντά στο πρόσωπο του μωρού σας και δε θα αντισταθείτε να το αγγίζετε συχνά.
- Χρησιμοποιείστε εκείνες τις χαριτωμένες ανοησίες που έρχονται σε όλους μας αυθόρμητα όταν απευθυνόμαστε σε μωρά, όπως: «Ποιο είναι αυτό το κουκλί; Εσύ είσαι. Ναι, εσύ είσαι. Είσαι σκέτο κουκλάκι».
- Αναπαράγετε τους ήχους που βγάζει. Είναι ο καλύτερος τρόπος για την ανάπτυξη «διαλόγου» σε αυτό το στάδιο.
Για βρέφη 3 έως 6 μηνών:
- Κάντε μια παύση, αφού έχετε πει κάτι, για να δώσετε στο μωρό σας το χρόνο να ανταποκριθεί, και προσέξτε τις δικές του παύσεις, που θα σας επιτρέψουν να ανταποκριθείτε με τη σειρά σας.
- Επαναλαμβάνετεκαι μιμηθείτε τους ήχους που βγάζει.
- Χρησιμοποιήστεσύντομες, απλές προτάσεις.
- Μιλάτε αργά και μελωδικά.
- Καθιερώστε διασκεδαστικά στιχάκια και τραγουδάκια.
Για βρέφη 6 έως 9 μηνών:
- Παίξτε γλωσσικά παιχνίδια και πείτε του ζωηρά στιχάκια και τραγουδάκια με πολλές επαναλήψεις, όπως το «Χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ».
- Επαναλαμβάνετε τους ήχους που βγάζει.
- Όταν κάνετε «διάλογο» δώστε του αρκετό χρόνο να αποκριθεί.
- Πείτε εκ μέρους του αυτό που εννοεί, όπως «Θέλεις να σηκωθείς; Οπαλάκια».
- Συνεχίστε να κάνετε πολλούς «αστείους ήχους» που να ταιριάζουν με ό, τι συμβαίνει, όπως «γκλουγκλουγκλου» όταν πίνει νερό.
- Χρησιμοποιήστε μικρές προτάσεις με ενδιάμεσες παύσεις.
- Χρησιμοποιήστε τα ονόματα των μελών της οικογένειας και των αγαπημένων του παιχνιδιών. Πείτε για παράδειγμα «Ας βάλουμε το αρκουδάκι στην καρέκλα», αντί «Ας το βάλουμε εκεί».
- Παρακολουθήστε το επίκεντρο της προσοχής του και ονομάστε το αντικείμενο ή το πρόσωπο που κοιτάζει.
Για βρέφη 9 έως 12 μηνών:
- Εξακολουθήστε τους φωνητικούς «διαλόγους».
- Εξακολουθήστε να παίζετε φωνητικά παιχνίδια, όπως «βζιν βζιν» και «βρουμ βρουμ».
- Παρατηρήστε τι είναι αυτό που το ενδιαφέρει.
- Εξακολουθήστε να παίζετε παιχνίδια που κάνουν διασκεδαστική την ακρόαση.
- Χρησιμοποιήστε απλές προτάσεις, όχι ξεκομμένες λέξεις.
- Χρησιμοποιήστε πολλές χειρονομίες.
Για βρέφη 12 έως 16 μηνών:
- Παρακολουθήστε το επίκεντρο της προσοχής του.
- Βοηθήστε το να απολαύσει την ακρόαση.
- Χρησιμοποιήστε απλές προτάσεις, οι οποίες να είναι γραμματικά σωστές.
- Μιλάτε ελάχιστα πιο αργά και δυνατά, με πολλή μελωδικότητα στη φωνή σας.
- Χρησιμοποιήστε πολλές επαναλήψεις.
- Επαναλαμβάνετε τους ήχους που παράγει.
- Συνεχίστε να κάνετε «αστείους ήχους» ταιριαστούς με όσα συμβαίνουν.
- Απαντάτε πάντα σε αυτό που εννοεί.
- Δείξτε του το αντικείμενο που θέλετε ενώ λέτε το όνομα του αντικειμένου.
Για βρέφη 16 έως 20 μηνών:
- Συναισθανθείτε το επίπεδο της προσοχής του.
- Μην προσπαθήσετε να κατευθύνετε την προσοχή του.
- Παρατηρήστε το πρόσωπό του για να καταλάβετε τι σκέφτεται και στη συνέχεια κάνετε κάποιο σχετικό σχόλιο.
- Αποφύγετε τις ερωτήσεις και τις εντολές την ώρα του παιχνιδιού σας.
- Βοηθήστε το να συνεχίσει να απολαμβάνει την ακρόαση.
- Εξακολουθείτε να μιλάτε με μικρές προτάσεις.
- Εξακολουθήστε να κάνετε «αστείους ήχους».
- Μιλήστε αργά, δυνατά και μελωδικά.
- Χρησιμοποιήστε πολλές επαναλήψεις.
- Χρησιμοποιήστε πολλά ονόματα και ουσιαστικά. Πείτε για παράδειγμα «Ας βάλουμε το αρκουδάκι στην καρέκλα», αντί «Ας το βάλουμε εκεί».
- Επαναλαμβάνετε ό, τι λέει.
- Ανταποκριθείτε στο μήνυμά του.
- Προσαρμόστε τις λέξεις στις ενέργειες που κάνει.
- Μην του κάνετε ρωτήσεις, παρά μόνο αν θέλετε να μάθετε την απάντηση. Δεν υπάρχει λόγος να ρωτάτε: «Τι είναι αυτό;» ή «Πώς κάνει η αγελάδα;». αν ξέρει ήδη την απάντηση, δεν προσθέτετε τίποτα στις γνώσεις τους, ενώ, αν δεν την ξέρει, το κάνετε να νιώσει άβολα.
Για βρέφη 20 έως 24 μηνών:
- Μοιραστείτε το ίδιο επίκεντρο προσοχής.
- Βοηθήστε το να συνεχίσει να απολαμβάνει την ακρόαση.
- Εξακολουθήστε να χρησιμοποιείτε σύντομες προτάσεις την ώρα του παιχνιδιού σας.
- Να μιλάτε λίγο πιο αργά και πιο δυνατά με πολλή μελωδικότητα.
- Επεκτείνετε λίγο τα ίσα έχει πει. Για παράδειγμα, αν πει «Θέλω νελό», θα μπορούσατε να πείτε «Θέλεις να πιεις νερό; Να ένα ποτήρι νερό».
- Μην του δίνετε την εντύπωση ότι το διορθώνετε. Τηρήστε αυτό το χρυσό κανόνα: Να αρχίζετε πάντα με ένα «ναι». Για παράδειγμα αν είπε «Μπαμπά πήγε δουλειά», θα μπορούσατε να πείτε: «Ναι, ο μπαμπάς πήγε στη δουλειά».
- Χρησιμοποιήστε χειρονομίες παράλληλα με τις λέξεις.
- Συνεχίστε να κάνετε «αστείους ήχους», ταιριαστούς με όσα συμβαίνουν.
- Συνεχίστε να χρησιμοποιείτε πολλές επαναλήψεις.
- Πείτε του αυτό που εννοεί. Για παράδειγμα αν λέει: «Πουλάκι! Πουλάκι! Πουλάκι!», εσείς θα μπορούσατε να πείτε : «Ναι, υπάρχουν πολλά πουλιά. Πετάνε. Πετάνε όλα μαζί».
Για βρέφη 2 έως 2 ½ ετών:
- Εξακολουθήστε να μοιράζεστε το επίκεντρο προσοχής του.
- Βοηθήστε το να εξελίξει και να εμπλουτίσει το παιχνίδι του.
- Βοηθήστε το να συνεχίσει να απολαμβάνει την ακρόαση.
- Πείτε του αυτό που εννοεί.
- Εξακολουθήστε να χρησιμοποιείτε σύντομες προτάσεις την ώρα του παιχνιδιού σας.
- Εξακολουθήστε να χρησιμοποιείτε επαναλήψεις.
- Επεκτείνετε τα όσα λέει.
Για βρέφη 2 ½ έως 3 ετών:
- Εξακολουθήστε να μοιράζεστε το επίκεντρο προσοχής του.
- Βοηθήστε το να εξελίξει και να εμπλουτίσει το παιχνίδι του.
- Βεβαιωθείτε ότι εξακολουθεί να απολαμβάνει την ακρόαση.
- Διατηρήστε τη μελωδικότητα στη φωνή σας.
- Μη χρησιμοποιείστε μεγάλες προτάσεις την ώρα του παιχνιδιού σας.
- Πείτε αυτό που εννοεί.
- Φροντίστε να μη φαίνεται ότι το διορθώνεται όταν μιλάει.
- Επαναλαμβάνετε καθαρά αυτό που είπε.
- Επεκτείνετε αυτό που λέει.
Για προνήπια 3 έως 4 ετών:
- Μη στρέφετε ποτέ την προσοχή του παιδιού στον τρόπο με τον οποίο μιλάει.
- Παρακολουθήστε το επίκεντρο της προσοχής του.
- Βοηθήστε το να εξελίξει το παιχνίδι του.
- Βεβαιωθείτε ότι εξακολουθεί να απολαμβάνει την ακρόαση.
- Εξακολουθήστε να επεκτείνετε τα όσα λέει.
Βιβλιογραφία:
- Ward Sally (2004). Μαθαίνω το παιδί μου να μιλάει. Μετάφραση: Μαρία Παππά. Αθήνα. Εκδόσεις Λιβάνη.
