Μεγάλος όγκος φωτογραφικού υλικού, ταπισερί με ναυτική θεματογραφία, ελαιογραφίες και γλυπτά, διάσημων Ελλήνων καλλιτεχνών, εμπνευσμένα από την θάλασσα, την ζωή των ναυτικών καθώς πλοία. Αυτά είναι μερικά από τα εκθέματα του Μουσείου Ναυτικής Παράδοσης που βρίσκεται, πλέον σε καινούριο χώρο, στο δυτικό άκρο Περάματος. Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, μίλησε με τον Πρόεδρο του Μουσείου κ. Ευάγγελο Κυριαζόπουλο και σας μεταφέρει εικόνες της πλούσιας ναυτικής παράδοσης της χώρας μας.
*Συνέντευξη στην Ελένη Κριτσιδήμα
-Πότε ιδρύθηκε το μουσείο και με ποιο όραμα;
Το Μουσείο ιδρύθηκε το 1992 στον Πειραιά. Ήταν μια πρωτοβουλία ανθρώπων που αγαπούσαν και αγαπούν τη θάλασσα, τη ναυτική ιστορία και παράδοση. Ανθρώπων που τους αρέσει εθελοντικά να προσφέρουν το χρόνο τους, τις γνώσεις τους ακόμα και τους πόρους τους για να διαφυλάξουν, να ενισχύσουν και να προβάλουν την ελληνική ναυτική ιστορία και παράδοση.
-Το μουσείο, αν και είναι ΜΚΟ, δεν έχει χρησιμοποιήσει ή δεχτεί καμία κρατική επιχορήγηση. Θα ήθελα να μας πείτε πως καταφέρνει ένας τέτοιος χώρος να συντηρείται.
Το μουσείο σχετίζεται με ανθρώπους που προσφέρουν και τον χρόνο και πόρους ιδιωτικούς για αυτόν τον σκοπό. Οι ιδρυτές του, η οικογένεια Τυπάλδου και η οικογένεια Ποταμιάνου, βοήθησαν πάρα πολύ ιδιαίτερα στο ξεκίνημά του. Από κει και πέρα, και άλλες εφοπλιστικές οικογένειες και ναυτιλιακές εταιρείες και γενικότερα επιχειρήσεις του χώρου συνδράμουν στο πλαίσιο χορηγικών προγραμμάτων που έχουν τα τελευταία 23 χρόνια. Όχι μόνο να συντηρείται αλλά να αυξάνεται χρόνο με το χρόνο και να επεκτείνει τις δραστηριότητές του, εντός και εκτός του χώρου του.
-Ερχόμενος κάποιος στο Μουσείο συναντά πλούσιες συλλογές από γκραβούρες και εκθέματα. Τι είναι αυτό που το κάνει να διαφέρει από τα υπόλοιπα μουσεία;
Ναυτικά μουσεία υπάρχουν αρκετά στην Ελλάδα. Σε ένα μεγάλο βαθμό διαφέρουν όλα μεταξύ τους. Τα περισσότερα εστιάζουν κυρίως σε ένα στοιχείο, στο τοπικό κομμάτι ή είναι θεματικά. Παράδειγμα τα ναυτικά μουσεία στα νησιά εστιάζουν στην τοπική ιστορία και παράδοση. Άλλα στην πολεμική ναυτική ιστορία ή στο κομμάτι της αλιείας. Εμείς προσπαθούμε να μαζέψουμε όλα αυτά τα κομμάτια. Για αυτό και εδώ θα δείτε κειμήλια και κομμάτια απ όλες τις χρονολογικές περιόδους και απ’ όλη την Ελλάδα. Μάλιστα, έχουμε φύγει λίγο από το θαλάσσιο χώρο. Έχουμε τη μοναδική συλλογή σε όλη την Ελλάδα με ποτάμιες βάρκες. Έχουμε προχωρήσει και στο κομμάτι της ηπειρωτικής χώρας συλλέγοντας και προσπαθώντας να τεκμηριώσουμε και τον λιμναίο και ποτάμιο πολιτισμό. Επίσης, έχουμε στοιχεία που δείχνουν σημάδια της ελληνικής ναυτιλίας την εποχή του χαλκού μέχρι και τις μέρες μας.
Αναφορικά με τις θεματικές ενότητες του μουσείου, χωρίζονται στην αρχαιοελληνική περίοδο, υπάρχει μία υποενότητα που αφορά την ελληνική ναυτική τεχνολογία, τη βυζαντινή περίοδο, την περίοδο της επανάστασης του 1821, την περίοδο της χρυσής εποχής της εμπορικής ναυτιλίας που δημιούργησε αυτό που όλοι ξέρουμε για τον κλάδο σήμερα, υπάρχει η θεματική με τις ποτάμιες βάρκες και τις λιμναίες, έχουμε τον λαϊκό πολιτισμό και την λαϊκή παράδοση, ακόμα ένα μεγάλο κομμάτι για την αλιεία και μία μεγάλη συλλογή με περισσότερους από 400 χάρτες και χαρακτικά, μία μεγάλη πινακοθήκη και μία μεγάλη φωτοθήκη.
-Πείτε μας μερικά λόγια για τη βιβλιοθήκη του μουσείου.
Έχουμε πολλά βιβλία σπάνια, εκδόσεις που ξεκινούν από το 1400 μέχρι και σήμερα. Πραγματικά σπάνιες εκδόσεις, όλες ναυτικού περιεχομένου που μελετούνται συχνά από ερευνητές τόσο Έλληνες όσο και ξένους. Εδώ και πολλά χρόνια, υπάρχει η δυνατότητα, μάλιστα και σε φοιτητές ή ερευνητές να μελετούν αυτές τις σπάνιες εκδόσεις, γι αυτό υπάρχει αναγνωστήριο, ανοιχτό προς το κοινό.
-Τι γίνεται με την συντήρηση του υλικού;
Το σύνολο των εκθεμάτων χρειάζεται συντήρηση. Είτε εθελοντές συντηρητές έργων τέχνης είτε περιοδικά εργαζόμενοι αναλαμβάνουν αυτό το έργο.
-Το Μουσείο έχει τη δυνατότητα να ταξιδέψει σε άλλες περιοχές και άλλους χώρους;
Ίσως είναι το μοναδικό που το έχει κάνει αυτό στην Ελλάδα. Βγαίνουμε από τους χώρους του μουσείου και προσεγγίζουμε ανθρώπους που δεν μπορούν να έρθουν εδώ. Από το πρώτο έτος ίδρυσης του, ταξίδεψε στην Γένοβα, έχει πάει περίπου 4 φορές με εκθέματά του στις ΗΠΑ, σε ευρωπαϊκές πόλεις, ακόμα και στην Καραϊβική. Το ίδιο ισχύει και για την χώρα μας. Έχουμε ταξιδέψει σε πολλά μέρη, σε εκθέσεις που είτε τις διοργανώνουμε εμείς είτε μας καλούν για να γίνει γνωστό το ελληνικό ναυτικό μεγαλείο. Μάλιστα τα πλοία που φτιάχνουμε μέσα στο πλαίσιο της πειραματικής αρχαιολογίας, την τριήρη για παράδειγμα, τα έχουμε ναυπηγήσει σε τέτοια κλίμακα ( περίπου 12-13 μέτρα) ώστε να μπορούν να μεταφερθούν.
-Ισχύει και το αντίστροφο; Φιλοξενείτε και σεις άλλες εκθέσεις;
Φυσικά. Έχουμε κάνει πολλές μουσικές και θεατρικές παραστάσεις. Είμαστε ένας πολυχώρος και συνεργαζόμαστε πολύ συχνά με ανθρώπους του πολιτισμού. Έχουμε κάνει τις βραβεύσεις «Καββαδία», μουσικές εκδηλώσεις με τον Μ. Θεοδωράκη και τον Θ. Μικρούτσικο, τον Λ. Μαχαιρίτσα και τον Χρ. Θηβαίο. Επίσης, πραγματοποιούνται συνέδρια και ημερίδες.
Αναφορικά με τους μικρούς μας επισκέπτες, μαζί με εξειδικευμένο προσωπικό, έχουμε οργανώσει μουσειοπαιχνίδια, στα οποία τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τα παιχνίδια να κάνουν κτήμα τους όσα γνώρισαν μέσα στο μουσείο. Φτιάχνουν χάρτες και ζωγραφίζουν κάποια από τα εκθέματα μας και συζητάμε μαζί την ιστορία τους.
-Το Μουσείο πρόσφατα μεταφέρθηκε σε νέο χώρο, στο δυτικό άκρο του Περάματος. Πείτε μας λίγα λόγια για τον νέο χώρο που σας φιλοξενεί.
Μετά την ευγενική παραχώρηση του δήμου Περάματος, βρεθήκαμε σε ένα πολύ όμορφο χώρο. Ευχαριστούμε αρχικά τόσο τον δήμο όσο και τους δημότες για τη φιλοξενία τους. Ελπίζουμε και μεις με την παρουσία μας να βοηθήσουμε την περιοχή στο κομμάτι της πολιτιστικής αναβάθμισης. Ελπίζουμε η ευρύτερη περιοχή του Πειραιά να αγκαλιάσει την πρωτοβουλία μας, είμαστε κομμάτι της περιοχής και ελπίζουμε σε περαιτέρω συνεργασία. Θέλουμε, σε μία πόλη που τον τελευταίο καιρό έχει ακουστεί για όχι τόσο ευχάριστα γεγονότα, να βάλουμε θετικό πρόσημο, να αναδείξουμε την ιστορία της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης και την ιστορία του Περάματος, και ήδη έχουμε προγραμματίσει ημερίδες για το θέμα αυτό. Ήδη έχουμε κάνει μία επιστημονική ημερίδα για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, ακολουθεί μία Ζώνη και μία για την ιστορία της πόλης του Περάματος.
*Ομαδικές ξεναγήσεις για σχολεία και groups γίνονται κατόπιν συνεννόησης στα τηλέφωνα 2104284270 και 6972454474.
