Άντρο πειρατών στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (μιας και ήταν και είναι το καλύτερο φυσικό λιμάνι των Κυκλάδων με μήκος ενός ναυτικού μιλίου), τα Κατάπολα σήμερα δεν θυμίζουν σε τίποτα τον αραιοκατοικημένο οικισμό του 1950.
Τα πάλλευκα σπιτάκια καλωσορίζουν την κάθε ημέρα στο Αιγαίο μέσα από τα γαλάζια παραθυρόφυλλά τους και αγναντεύουν τα γύρω βουνά, τους λιγοστούς, αλλά εύφορους, κάμπους αλλά και την αρχαία Μινώα που φιλοξενούσε, λένε, τα θερινάανάκτορα του Μίνωα. Μην παραξενευτείς αν ακούσεις γύρω σου πολλά γαλλικά. Το νησί έκανε το… τουριστικό του ντεμπούτο το 1988 με το συγκινητικό «Le Grand Bleu» («Aπέραντο Γαλάζιο») του Luc Besson, που χάρισε στην ανθρωπότητα υπέροχα πλάνα της Αμοργού μέσα από τη ζωή των δυτών.
Έκτοτε οι επισκέπτες της είναι ξεχωριστοί, με την έννοια του περιηγητή που σέβεται το τοπίο, και όχι αδηφάγοι αναζητητές κοσμοπολίτικων ανέσεων (χωρίς να σημαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχουν ξενοδοχεία με Plasma TV μέχρι και στο μπάνιο!). Αντιθέτως οι περισσότεροι εδώ αγαπούν να μοιράζονται με τους ντόπιους τη γλυκιά τραχύτητα της αμοργιανής καθημερινότητας και τα κάλλη της γης. Αφού περπατήσεις τον παραλιακό δρόμο των Καταπόλων μέχρι το Ξυλοκερατίδι και ανάψεις κερί στην Παναγία την Καταπολιανή, μπορείς να ανακαλύψεις παραλίες προσβάσιμες μόνο με βαρκάκι ή κατόπιν άφθονου ποδαρόδρομου. Μια από τις πιο όμορφες είναι το Μαλτέζι, με μικρής έκτασης αμμουδιά, αλλά και οιγειτονικές Πλάκες, ιδανικές για γυμνιστές και μοναχικούς. Προσέγγισέ τις με πλοιάριο («Ναυσικά», «Παρασκευή» ή «Αννούλα») από το λιμάνι κάθε μισή ώρα (?3/άτομο με επιστροφή, με τελευταία αναχώρηση στις 19:00). Από τα Κατάπολα μπορείς να εξορμήσεις στην υπέροχη Χώρα της Αμοργού, που απέχει μόλις 5 χλμ., αλλά και στο νότιο και πιο ανεξερεύνητο τμήμα του νησιού.
Χώρα Αμοργού: Βουτιά στο λευκό
Σκαρφαλωμένη σε ένα ύψωμα που της χαρίζει πανέμορφη θέα αλλά και αλλοτινή προστασία από τις επιδρομές, η Χώρα είναι ένα χαρακτηριστικότατο παράδειγμα κυκλαδίτικου οικισμού. Ασβεστωμένα δρομάκια, τόσο στενά που μετά βίας περνάς, μπουκαμβίλιες και γεράνια, γάτες που τεντώνονται νωχελικά και κατάλευκα σπιτάκια που θαρρείς πως όταν χτίζονταν, δεν υπήρχε κανείς που να ξέρει τι θα πει ευθεία γραμμή και πολεοδομικό σχέδιο. Στην κορυφή του βράχου, το μισογκρεμισμένο βενετσιάνικο Κάστροτου 13ου αι. Θυμίζει το παρελθόν των Κυκλάδων ακριβώς απέναντι από τους αραδιασμένους μύλους στο διάσελο. Μπορείς να το επισκεφτείς (αν και δεν έχει κάτι αξιόλογο να δεις, εκτός από τη μαγευτική πανοραμική άποψη της Χώρας), ζητώντας τα κλειδιά από τα εξής 3 μαγαζιά: Aπό την Καλλιστώ, το εξαιρετικό γλυκοπωλείο που θα σε φιλέψει την πιο νόστιμη σοκολατόπιτα, παστέλι χειροποίητο αλλά και σπιτική ρακή ψημένη, τη Λόζα, το καφενείο της πλατείας όπου μετά θα καθίσεις για έναν ελληνικό αλλά και τον Ήλιο, εξίσου γραφικό καφενεδάκι.
Κι αν πεινάσεις; Στη Χώρα υπάρχουν ουκ ολίγες επιλογές για φαγητό. Ακολουθώντας το κεντρικό σοκάκι, θα συναντήσεις το εστιατόριο Λιοτρίβι για λαχταριστό πατατάτο (παραδοσιακή αμοργιανή σπεσιαλιτέ με κατσικάκι στο φούρνο κοκκινιστό με πατάτες), τον Βασιλικό για καλοψημένες σταβλίσιες, το Γιασεμί, ένα από τα πιο arty στέκια με ψαγμένες μουσικές και καλλιτεχνικό κοινό. Στη συνέχεια θα πέσεις πάνω στηνΜποτίλια, όπου ο Κώστας και ο Δημήτρης δημιούργησαν το ιδανικό στέκι για ευφάνταστα cocktails και ένα σημείο συνάντησης για όλους τους καλοκαιρινούς έρωτες, αλλά και το Τρίπορτο όπου η γλυκύτατη Γιούλη ετοιμάζει τα πιο απίστευτα πρωινά με ομελέτες, τοστάκια και πεπόνι με μυζήθρα και μέλι! Ακριβώς απέναντι θα δεις τη μικρή Aρχαιολογική Συλλογή Αμοργού που στεγάζεται στο αρχοντικό Γαβρά. Εδώ η ακαταπόνητη ανασκαφέας και καθηγήτρια Λίλα Μαραγκού φωτίζει με τα ευρήματα το παρελθόν της ιδιαίτερης πατρίδας της. Η είσοδος είναι ελεύθερη και παραμένει ανοιχτή καθημερινά από τις 08:00-15:00.
Το ξωκλήσι του Αγίου Παύλου
Η μεγάλη αμμώδης παραλία της Αιγιάλης.
*Το ρεπορτάζ έγινε τον Ιούνιο 2012 για το ICONS Travellers (τεύχος 81)